kutadgu bilig’de türk devlet anlayışı

Kutadgu Bilig bir siyasetnâme olarak siyaset ve devlet idaresi fikrini felsefî ve idealist açıdan ele alır. Dönemin devlet adamlarına yol göstermek, idari aksaklıkların önünü almak ve kanaatimizce de Türk devlet geleneğini, etkisi altına girilmeye başlanan Fars geleneklerinden korumak eserin yazarının temel amaçlarındandır. Yusuf Has Hâcib, 11. asırda Türklerin ahlâk, hukuk ve devlet idaresindeki geleneksel düşüncelerini ve o devirdeki devlet teşkilatını tespit ederek bunları gelecek nesillere aktarmak istemiştir. Eser bu amaçlar doğrultusunda hikâye etme yöntemi ile kaleme alınmış olup başlıca dört kişi ve bu dört kişinin temsil ettiği semboller etrafında oluşturulmuştur. Bu dört kişi: hükümdar Kün Togdı, vezir Ay Toldı, Ay Toldı’nın oğlu ikinci vezir Öğdülmiş ve Odgurmış’tır. Bu dört kişi ise sırasıyla; adalet, saadet, akıl ve âkıbeti temsil eder.