Medrese ve üniversite, farklı uygarlık deneyimlerinde insanın hakikat arayışı ve ortak öğrenme deneyimlerini -irili ufaklı istihalelerle- bin yıl öncesinden bugüne taşıyan kurumsal araçlardır. Genel olarak İslam ve Hristiyan teolojileriyle beslenen bu iki tarihsel fenomen arasında kuruluş-yapı-işleyiş karakteristikleri itibariyle bariz vizyon ve biçim benzerlikleri göze ilişmektedir. Vaki benzerliklere rağmen, bahse konu her iki kurumun sadece kendine benzeyen ve kendi iç dinamikleriyle açıklanabilecek biricik beşeri düzenekler olduğu hususu da gözden ırak tutulmamalıdır.
Küçük çaplı bu çözümlemede; medrese ve üniversite denilen kurumsal ikizlerin nerede ise eşzamanlı ama farklı tarihsel yolculukları ile yapısal bileşenleri itibariyle pozitif-negatif rezonansları, literatür desteğinde kuramsal/tarihsel bakış yöntemiyle irdelenmiş ve değerlendirilmeye çalışılmıştır.